فصل اول – تعاریف
ماده ۱ – مفاهیم اصطلاحات گمرکی به کار برده شده در این ،قانون طبق تعریفی است که از طرف شورای همکاری گمرکی به صورت مجموعه برای کشورهای عضو منتشر شده و یا میشود مگر اینکه در بندهای ذیل یا در سایر مواد این قانون از آن تعریف دیگری به عمل آمده باشد.
الف)اظهارکالا :
بیانیهای کتبی یا شفاهی است که بر اساس مقررات این قانون اظهار کننده رویه گمرکی مورد نظر خود را درباره کالا مشخص میکند و اطلاعات مورد نیاز برای اجرای مقررات گمرکی را ارائه میدهد.
ب) اظهار کننده:
صاحب کالا یا نماینده قانونی او است که کالا را برابر مقررات این قانون به گمرک اظهار می کند. در اظهار الکترونیکی صاحب کالا یا نماینده قانونی وی به استناد گواهی رقومی (دیجیتالی) تأیید شده از مراکز مجاز صدور گواهی مذکور به عنوان صاحب کالا یا نماینده قانونی اظهار کننده شناخته می شود.
پ) اظهارنامه اجمالی :
سندی است که به موجب آن شرکت حمل و نقل فهرست کلی محمولاتی که باید تخلیه و یا بارگیری شود را هنگام ورود و یا خروج وسیله نقلیه از کشور اعلام می نماید.
ت) اماکن گمرکی :
انبارها ،باراندازها ،اسکله ها فرودگاه ها ایستگاه های راه آهن محوطه ها و هر محل یا مکانی است که تحت نظارت گمرک است و برای انباشتن و نگهداری کالاها به منظور انجام تشریفات گمرکی استفاده میشود. این اماکن میتواند انبارهای گمرکی انبارهای اختصاصی و سردخانه های عمومی باشد.
ث) ترخیص :
خروج کالا از اماکن گمرکی پس از انجام تشریفات گمرکی مربوط است.
ج )ترخیصیه :
سندی است که به موجب آن شرکت حمل و نقل کریر و (فورواردر پس از احراز هویت بلامانع بودن انجام تشریفات گمرکی توسط گیرنده کالا را به گمرک اعلام مینماید. چ)تشریفات یفات گمرکی کلیه عملیاتی است که در اجرای مقررات گمرکی انجام میشود.
ح )تضمین :
وجه نقد ضمانت نامه ،بانکی ضمانت نامه صندوق نوآوری و شکوفایی صندوق ضمانت صادرات و صندوق غیر دولتی پژوهش و فناوری با رعایت اعتبار سنجی و رتبه بندی اعتباری و بیمه نامه معتبری است که برای اجرای الزامات مندرج در مقررات گمرکی نزد گمرک سپرده میشود.
خ)تعهد :
قبول الزام کتبی یا الکترونیکی که شخص را در برابرگمرک برای انجام یا عدم انجام عملی ملزم میکند.
د)حقوق ورودی :
حقوق گمرکی معادل چهار درصد (۴%) ارزش گمرکی کالا به اضافه سود بازرگانی که توسط هیأت وزیران تعیین میگردد به علاوه وجوهی که به موجب قانون گمرک مسؤول وصول آن است و به واردات قطعی کالا تعلق میگیرد ولی شامل هزینه های انجام خدمات نمیشود.
نکات تکمیلی
رتبه بندی اعتباری:
۱. ماده ۴ قانون جهش تولید دانش بنیان مصوب ۱۴۰۱/۰۲/۱۱ مجلس شورای اسلامی به منظور حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و توسعه اقتصاد دانش بنیان
الف – در بند «ج» ماده (۱) قانون امور گمرکی متن زیر بعد از عبارت «ضمانت نامه بانکی» اضافه میشود:
«ضمانت نامه صندوق نوآوری و شکوفایی صندوق ضمانت صادرات و صندوق غیر دولتی پژوهش و فناوری با رعایت اعتبار سنجی و رتبه بندی اعتباری»
ارزش گمرکی کالا:
مطابق بند (الف) تبصره ۹ قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به منظور حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان به دولت اجازه داده میشود:
۱ -حقوق گمرکی تمامی ماشین آلات و تجهیزات با رعایت ماده ۳ قانون جهش تولید دانش بنیان ،قطعات مواد اولیه و واسطه ای تولیدی را به دو درصد (۲) کاهش دهد.
۲ – حقوق گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده واردات کالاهای اساسی دارو و مواد اولیه دارو نهادههای دامی ،کشاورزی ملزومات مصرفی پزشکی و شیرخشک مخصوص اطفال را به یک درصد (۱) کاهش دهد. مواردی که کمتر از یک درصد (۱٪) است به همان میزان ،کمتر باقی خواهد ماند.
فهرست شناسه (کد تعرفه های موضوع این بند یک ماه از لازم الاجرا شدن این قانون و توسط سازمان برنامه و بودجه کشور با همکاری وزارتخانه های امور اقتصادی و ،دارایی ،صنعت معدن و تجارت جهاد کشاورزی و بهداشت درمان و آموزش پزشکی تهیه میشود و به تصویب هیأت وزیران میرسد.
نکات حقوق ورودی:
۱- با توجه به ماده ۵۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده (مصوب ۱۴۰۰) که مقرر داشته اجرای احکام آن ،قانون نافی برخی احکام و مقررات نیست و بند ۷ آن که به قانون امور گمرکی اشاره کرده به استثنای تعریف حقوق ورودی و سایر وجوه مندرج در بند «د» ماده (۱) ،آن هرچند این تفسیر که بند (د) ماده (۱) ق.ا.گ دیگر قابلیت اجرایی ،ندارد قوت گرفته و ماده ۶ آن قانون که حقوق ورودی را صرفاً شامل حقوق گمرکی و سود بازرگانی دانسته جایگزین آن شده؛ ولی با توجه به اینکه در بند (ب) و جزء ۲ بند (۵) تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ و همچنین قسمت پایانی پاراگراف اول بند (ز) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ صراحتاً به حقوق ورودی موضوع بند (د) ماده (۱) قانگ اشاره شده میتوان گفت آخرین اراده حاکمیت تعریف حقوق ورودی» مطابق بند قانونگذار کماکان دلالت(د) ماده (۱) قانک دارد و مراد از بند ۷ ماده ۵۶ قانون مالیات بر ارزش افزوده صرفاً خروج مالیات و عوارض مذکور در آن قانون از شمول سایر وجود مندرج در بند (د) ماده (۱) قانگ است؛ همچنانکه در قسمت خیام ماده ۶ آن قانون به صراحت مالیات و عوارض مذکور را جزء حقوق ورودی ندانسته است.
ذ )حمل یکسره:
ورود کالا به اماکن گمرکی و خروج کالا از اماکن مذکور بدون تخلیه و تحویل در این اماکن با رعایت مقررات این قانون است.
ر )روز اظهار:
زمانی که اظهار نامه امضاء شده به ضمیمه اسناد مربوطه توسط اظهار کننده به صورت دستی یا رایانه ای به گمرک ارائه میشود و شماره دفتر ثبت اظهار نامه به آن اختصاص
می یابد.
ز) سازمان جهانی گمرک (شورای همکاری گمرکی ):
سازمان بین المللی بین الدولی که بر اساس کنوانسیون مورخ ۱۳۲۹/۰۹/۲۴ هجری شمسی مطابق با ۱۵ دسامبر ۱۹۵۰ میلادی ایجاد گردیده است و کشور ایران در اسفند ماه سال ۱۳۳۷ هجری شمسی به آن پیوسته است. سامانه (سیستم) هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا اساس کنوانسیون بین المللی سامانه هماهنگ شده توصیف و نشانه گذاری کد)گذاری کالا مورخ ۱۴ ژوئن ۱۹۸۳ میلادی که به تصویب شورای همکاری گمرکی رسیده و جمهوری اسلامی ایران بر اساس ماده واحده قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون یادشده مصوب ۱۳۷۳/۰۶/۲۰ هجری شمسی به آن پیوسته است.
س )شرکت حمل و نقل بین المللی:
شخص حقوقی که به موجب مقررات ،قانونی مجاز به انجام عملیات حمل و نقل بین المللی است.
ش) صاحب کالای تجاری :
شخصی است که نسخ اصلی اسناد خرید و حمل به نام او صادر شده و در مورد کالای خریداری شده شده با تعهد سامانه ،بانکی آن اسناد از طرف بانک مهروترخیصیه نیز به نام او باشد یا اسناد مزبور به نام وی ظهرنویسی و صحت امضاء واگذارنده از طرف مقام صلاحیت دار گواهی شده باشد.
ص) قلمرو گمرکی:
آن قسمت از قلمرو کشور است که در آن قانون امور گمرکی اعمال میشود.
ض) کالای تجاری:
کالایی که به تشخیص گمرک ایران برای فروش صادر یا وارد میگردد اعم از این که به همان شکل یا پس از انجام عملیات اعم از تولیدی تفکیک و بسته بندی به فروش برسد.
ط) کالای داخلی:
کالایی که در قلمرو گمرکی کشور تولید یا ساخته شده یا کالای خارجی است که ورود قطعی شده است
ظ )کالای گمرک نشده:
کالایی که تحت نظارت و کنترل گمرک است ولی تشریفات گمرکی آن به طور کامل انجام نشده است. ع کالای مجاز کالایی که صدور یا ورود آن با رعایت ضوابط نیاز به کسب مجوز ندارد.
غ) کالای مجاز مشروط :
کالایی که صدور یا ورود آن نیاز بهکسب موافقت قبلی یک یا چند سازمان دولتی دارد.
نکات تکمیلی
نکات تکمیلی کالای مجاز:
۱. بند (چ) ماده (۱) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۳۹۲ «کالای :مجاز کالایی است که صدور یا ورود آن با رعایت تشریفات گمرکی و بانکی نیاز به کسب مجوز ندارد. ۲. بند (ج) ماده (۱) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (با اصلاحات ۱۴۰۰) کالای مجاز مشروط کالایی که صدور یا ورود آن علاوه بر انجام تشریفات گمرکی حسب قانون نیازمند به کسب مجوز قبلی از یک یا چند مرجع ذیربط قانونی است.
تبصره هرگاه کالایی به موجب صلاحیت اعطائی قانون، بر اساس مصوبات هیأت وزیران یا سایر مراجع قانونی بنا به مقتضیات و شرایط خاص، صدور یا ورود آن ممنوع شود در حکم کالای مجاز مشروط است و حسب مورد مجازات جرائم و تخلفات مربوطه حداکثر مجازات مربوط به کالای مجازمشروط است.
ف) کالای ممنوع :
کالایی که صدور یا ورود آن بنا به مصالح ملیيا شرع مقدس اسلام به قانون ممنوع است .
ق) کنترل های گمرکی:
اقداماتی که توسط گمرک به منظورحصول اطمینان از رعایت مقررات گمرکی انجام میشود.
ک) مرجع تحویل گیرنده :
شخص حقوقی که به موجب قانون یا قراردادهای متکی به قانون مسؤولیت تحویل و نگهداری کالاهای مربوط به عموم اشخاص را که تشریفات گمرکی آن انجام نشده است در اماکن گمرکی برعهده دارد این اصطلاح شامل سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی نیست.
گ) مقررات گمرکی:
قوانین و مقررات اعم از آیین نامه های اجرائی دستورالعملها و بخشنامههایی که نظارت یا اجرای آن به گمرک واگذار گردیده است.
ل )هزینه های انجام خدمات:
وجوهی که در قبال انجام خدماتی از قبیل هزینه اشعه ایکس ایکس ری، مهر و موم ،پلمب ،باربری انبارداری در اماکن ،گمرکی آزمایش و تعرفه ،بندی ،مراقبت بدرقه توزین کالا و خدمات فوق العاده دریافت میشود و شرایط ضوابط و مصادیق آن متناسب با خدمات انجام شده تعیین میگردد.
