تعیین ارزش و قواعد مبدأ
ارزش کالا
ارزش کالای ورودی (وارداتی)
ماده ۱۰
در اجرای ماده (۱۵) قانون اصطلاحات مورد استفاده در این مبحث در معانی مشروح زیر به کار میروند:
الف )کالای مثل: کالایی که از همه جهات از جمله خصوصیات فیزیکی (مادی)، کیفیت و شهرت با کالای اظهار شده ورودی یکسان باشد تفاوتهای جزیی در ظاهر مانند رنگ مانع از آن نیست که کالا به عنوان مثل تلقی نشود.
ب) کالای مشابه: کالایی که گرچه از همه جهات همانند نیست ولی خصوصیات و مواد تشکیل دهنده مشابهی دارد که آن را قادر می سازد عملکرد یکسانی را با کالای مورد نظر انجام دهد. کیفیت کالا شهرت آن و وجود یک علامت (مارک) تجاری از جمله عوامل تعیین کننده در تشخیص کالای مشابه میباشد.
تبصره
در صورت عدم وجود کالای مثل یا مشابه تولید شده توسط همان شخصی که کالای مورد نظر را تولید کرده است کالاهای تولید شده توسط سایر تولید کنندگان از همان کشور مبدأ
با شهرت یکسان ملاک خواهد بود.
پ)کالای همان نوع یا طبقه کالایی که در گروه کالاهای تولیدی صنعت یا بخش صنعتی خاص قرار گرفته و کالای مثل یامشابه را نیز در برمی گیرند.
ت )همزمان زمانی که در آن ،مدت قیمت فروش کالا در مبدأ ثابت بوده است.
ث )سطح تجاری: مرحله ای از تجارت که خرید و فروش در آن سطح تولید کننده وارد کننده عمده فروش و خرده فروش انجام
شده است.
ج) نرم افزارهای تجاری نرم افزارهایی که به صورت انبوه تولیدبازاریابی و به بازار مصرف عرضه میگردند.
چ) افراد مرتبط افرادی که ارتباط آنها به یکی از اشکال زیر باشد.
۱- کارمند یا مدیر امور تجاری یکدیگر باشند
۲- از نظر قانون تجارت به عنوان شریک تجاری شناخته شوند.
۳ -کارفرما و کارمند باشند.
۴ -هر شخصی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم کنترل یا مالکیت پنج درصد یا بیشتر از سهام یا حق رأی یا هر دو آنها را در اختیار داشته باشد.
۵- یکی از آنها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم دیگری را کنترل نماید.
۶- هر دو آنها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم توسط شخص کنترل شوند .
۷-آنها عضوی از یک خانواده باشند.
تبصره
افرادی که از طریق تجاری با یکدیگر مرتبط هستند و یکی از آنها نماینده انحصاری توزیع کننده انحصاری یا صاحب امتیاز انحصاری دیگری است چنانچه مشمول ضوابط بند (چ) شوند افراد مرتبط محسوب میشوند.
ماده ۱۱
ملاک ارزش گمرکی کالای ورودی طبق ماده (۱۴) ،قانون قیمت واقعاً پرداخت شده یا قابل پرداخت برای کالای فروخته شده بین افراد غیر مرتبط جهت صدور به قلمرو گمرکی ایران است که بر اساس سیاهه خرید و سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا و طبق شرایط و ضوابط مقرر در ماده یادشده تعیین میشود.
تبصره
در اظهار ارزش گمرکی کالای ورودی و رسیدگیهای ،گمرک هرگونه تعدیل در قیمت واقعاً پرداخت شده یا قابل پرداخت باید بر پایه اطلاعات ،عینی قابل سنجش و مستند و بارعایت اصولی کلی پذیرفته شده حسابداری انجام گیرد.
ماده ۱۲
در خصوص کالایی که بدون ارایه سیاهه خرید به گمرک اظهار شود و یا ارزش مندرج در سیاهه خرید و سایر اسناد تسلیمی صاحب کالا به نظر گمرک و به استناد دلایل و مدارک مستند و قابل قبول نامتناسب ،باشد، گمرک باید ارزش کالا را طبق مواد (۱۳) تا (۱۷) تعیین نماید.
ماده ۱۳
هرگاه ارزش گمرکی کالای اظهار شده ورودی طبق ماده (۱۵) قانون و ماده (۱۱) قبول ،نشود ارزش آن بر اساس ارزش گمرکی کالای مثل و ساخت همان کشور مبدأ که همزمان با تاریخ خرید پروفرم کالای یاد شده برای صدور به قلمرو گمرکی فروخته شده و مورد قبول گمرک قرار گرفته است تعیین خواهد شد.
تبصره
در مواردی که واردات کالا معاف از ثبت سفارش باشد تاریخ فاکتور سیاهه) خرید ملاک مقایسه برای بررسی شرایط همزمانی خواهد بود.
ماده ۱۴
در خصوص ارزش گمرکی کالایی که نتوان بر اساس مواد (۱۱) و (۱۳) تعیین نمود ارزش آن بر اساس ارزش گمرکی کالای مشابه ساخت همان کشور مبدأ که همزمان با تاریخ ید پروفرم کالای یاد شده برای صدور به قلمرو گمرکی فروخته شده و مورد قبول گمرک قرار گرفته است، تعیین خواهدشد.
تبصره
در اجرای مواد (۱۳) و (۱۴) شرایط و سطح تجارت مقدار خرید باید مورد توجه قرار گرفته و بابت اختلافات احتمالی در شیوه و یا مسافت حمل کالاهای مثل یا مشابه در مقایسه با
کالای مورد ارزش گذاری تعدیل لازم صورت گیرد.
ماده ۱۵
هرگاه بر اساس مواد (۱۱) (۱۳) و (۱۴) نتوان ارزش گمرکی کالای ورودی را تعیین ،نمود ارزش آن کالا در اجرای بند (پ) ماده (۱۵) قانون ارزش) (تفریقی به شرح زیر تعیین
می گردد:
الف )در صورت دسترسی به سوابق فروش داخلی واردکننده براساس قیمت فروش هر واحد کالای وارده به همان حالت وضعیت ورود در بازار داخلی که همزمان با کالای مورد ارزش گذاری به صورت عمده فروشی با) اولویت بیشترین مقدار به افراد غیر مرتبط با فروشنده فروخته میشود (قیمت عمده فروشی وارد کننده) با کسر موارد زیر:
١- سود و مخارج کلی معمول برای فروش آن نوع کالا از همان طبقه یا نوع صنف) یا گروه (کالا (که طبق ضوابط قیمت گذاری مصوب سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان به قیمت اضافه میشود.
۲- هزینه های متداول بعد از ترخیص کالا از قبیل کرایه حمل وبیمه
۳- حقوق ورودی و سایر پرداختیهایی که به ورود یا فروش کالا تعلق گرفته است.
تبصره
در صورت عدم وجود سابقه فروش داخلی همزمان به همان حالت و وضعیت ،ورود ارزش بر اساس قیمت فروش کالای وارده مثل یا مشابه آن در نزدیکترین تاریخ پس از ورود کالای
مورد ارزش گذاری و حداکثر به فاصله نود روز از تاریخ ورود کالا تعیین خواهد شد.
ب) در صورت عدم وجود سابقه فروش داخلی توسط واردکننده ارزش گمرکی بر اساس قیمت عمده فروشی( توزیع کننده هابنک داران) کالای وارده مثل یا مشابه آن و یا خرده فروشی و پس از کسر سود معمول برای فروش آن نوع کالا و با توجه به سطح تجاری مبنای قیمت عمده فروشی وارد کننده قرار میگیرد و پس از کسر موارد مندرج در بند (الف) تعیین خواهد شد ضرایب و درصدهای سود عمده فروشی و خرده فروشی کالاها بر اساس مصوبات کمیسیون هیأت عالی نظارت موضوع ماده (۱۰) قانون نظام صنفی کشور – مصوب -۱۳۸۲ تعیین خواهد شد.
پ)چنانچه کالای وارده یا مثل یا مشابه آن به همان وضعیت ورود به فروش ،نرسد ارزش بر اساس قیمتی که پس از پردازش (ساخت ،تکمیل فرآوری بسته بندی و تعمیر) به صورت عمده فروشی با) اولویت بیشترین مقدار به اشخاص غیر مرتبط فروخته میشود پس از کسر ارزش افزوده بابت پردازش و کسر موارد مندرج در بند (الف) تعیین خواهد شد.
ماده ۱۶
ارزش کالایی را که نمیتوان بر اساس مواد (۱۱) و (۱۳) تا (۱۵) تعیین نمود ارزش آن با توجه به بند (ت) ماده (۱۵) قانون (ارزش) محاسباتی از جمع موارد زیر تعیین خواهدشد:
۱- ارزش مواد و هزینههای ساخت یا پردازش که در تولید یا ساخت کالا در کشور مبدأ به کار رفته است.
۲ – سود و مخارج کلی هزینههای مستقیم و غیر مستقیم مربوط به تولید و فروش کالای مورد ارزش گذاری که در بند (۱) منظور نشده است که صادر کننده در قیمت فروش کالا در کشور مبدأ منظور نموده است.
۳- سایر هزینه هایی که طبق ماده (۱۴) قانون باید به قیمت واقعاً پرداخت شده یا قابل پرداخت افزوده شود.
تبصره
گمرک ایران میتواند در اجرای این ماده تفاهم نامه تبادل اطلاعات گمرکی با گمرک های کشورهای طرف معامله با ایران منعقد نماید.
ماده ۱۷
اگر نتوان ارزش گمرکی کالای وارده را طبق مواد (۱۱) و (۱۳) تا (۱۶) تعیین کرد ارزش گمرکی آن بر اساس بند (ث) ماده (۱۵) قانون برمبنای مدارک و اطلاعات موجود و با انعطاف در بکارگیری مقررات مواد یاد شده در موارد زیر تعیین خواهد شد.
۱- روشهای انعطافی مواد (۱۳) و (۱۴) عبارتند از:
الف) شرط همزمانی یا نزدیک بودن زمان صدور کالای مثل یا مشابه میتواند با انعطاف پذیری به کار برده شود.
ب)کالای وارد شده مثل یا مشابهی که در کشوری غیر از کشور تولید کننده تولید شده میتواند مبنای ارزش گذاری گمرکی قرارگیرد.
پ) ارزش گمرکی کالاهای وارد شده مثل یا مشابهی که قبلاً مطابق مقررات مواد (۱۵) و (۱۶) تعیین شده اند میتواند استفاده شود.
۲- روشهای انعطافی ماده (۱۵) عبارتند از:
الف) این شرط که کالاها به همان وضعی که وارد شدهاند فروخته خواهند شد میتواند با انعطاف پذیری به کار برده شود.
ب)شرط فروش پیش از انقضای نود روز میتواند به نحو انعطاف پذیری به کار برده شود.
۳- در صورتی که قیمت فروش کالا در بازار داخلی کشور تولید کننده یا در بازار سایر کشورها یا فروشگاههای بر خط (line) on مبنای تعیین ارزش قرار گیرد با کسر سود بیست درصد از روی فهرست قیمت عمده فروشی و کسر سود چهل درصد از روی فهرست خرده فروشی و مالیات و عوارض متعلقه در کشور فروشنده مبنای تعیین ارزش خواهد بود.
۴- در مواردی که ارزش بر اساس قیمتهای صادراتی و یا از روی فهرست قیمتهای کشور مبدأ منهای تخفیف یا جوایز صادراتی عادله یا بازپرداختهای مالیاتی و گمرکی تعیین میشود فهرست مورد استناد باید مستقیماً از طرف سازندگان کالا صادر و جنبه عمومی داشته باشد. و صحت مندرجات آن به وسیله مقامات صلاحیت دار کشور مبدأ اتاق بازرگانی و رایزن بازرگانی جمهوری اسلامی ایران در کشور مبدأ در صورت حضور و یا وزارت امور اقتصادی و دارایی کشور مبدأ گواهی و از طرف مأموران کنسولی دولت ایران یا دفتر اسناد رسمی محل تصدیق امضاء شده باشد.
تبصره۱
ارزش ،خودرو ماشین آلات راهسازی ،جرثقیل لیفتراک کمباین و تراکتور و ماشین آلات مشابه بر اساس قیمتهای صادراتی کشور مبدأ تعیین می.شود این فهرستذها هر سال پس از استعلام کتبی از نمایندگی مربوط و مقایسه با قیمتهای جهانی همان کالا یا مشابه آن توسط کارگروه موضوع تبصره (۶) ماده واحده قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو و ماشین آلات راهسازی وارداتی و ساخت داخل و قطعات آنها مصوب ۱۱۳۷۱ یا گمرک ایران برای مواردی که مشمول قانون یاد شده نمیباشند حسب مورد بررسی تعیین ارزش و منتشر خواهد شد.
تبصره ۲
ارزش گمرکی بر اساس روشهای زیر تعیین نمیشود
الف ) قیمت فروش کالاهای مثل و مشابه تولید شده در داخل کشور.
ب) ارزشهای غیرواقعی و فاقد مستندات
ماده ۱۸
در موارد زیر ارزش گمرکی مندرج در سیاهه خرید و یا سایر اسناد تسلیمی صاحب ،کالا قابل پذیرش نخواهد بود .
الف) هرگونه قید و محدودیتی در حق تصرف یا استفاده از کالا برای خریدار وجود داشته باشد مگر محدودیتهای قانونی از جمله محدودیت جغرافیایی و محدودیتهای وضع شده به وسیله دولت یا آنهایی که در قیمت کالا اثری ندارند.
ب)فروش یا قیمت کالا تابع شرایط یا ملاحظاتی باشد که نتوان ارزش کالای وارده را تعیین کرد.
پ)بخشی از وجوه حاصله از فروش مجدد یا واگذاری یا استفاده بعدی به وسیله ،خریدار به طور مستقیم یا غیر مستقیم عاید فروشنده شود، مگر آنکه طبق بند (ث) تبصره (۱) ماده (۱۴) ،قانون تعدیل لازم انجام شود.
ت) خریدار و فروشنده با یکدیگر به مفهوم بند (چ) ماده (۱۰) مرتبط باشند.
تبصره ۱
اگر گمرک بر مبنای اطلاعات ارایه شده توسط وارد کننده یا به هر طریق دیگر دلایلی در مورد تأثیر ارتباط خریدار و فروشنده بر قیمت در دست دارد باید دلایل خود را با رعایت ماده (۲۳) به اطلاع وارد کننده رسانیده و یک فرصت سی روزه برای پاسخگویی به او بدهد چنانچه وارد کننده ثابت کند.
تبصره ۲
ارزش گمرکی بر اساس روشهای زیر تعیین نمیشود.
الف )قیمت فروش کالاهای مثل و مشابه تولید شده در داخل کشور.
ب) ارزشهای غیرواقعی و فاقد مستندات
ماده ۱۸
در موارد زیر ارزش گمرکی مندرج در سیاهه خرید و یا سایر اسناد تسلیمی صاحب ،کالا قابل پذیرش نخواهد بود -الف هرگونه قید و محدودیتی در حق تصرف یا استفاده از کالا برای خریدار وجود داشته باشد مگر محدودیتهای قانونی از جمله محدودیت جغرافیایی و محدودیتهای وضع شده به وسیله دولت یا آنهایی که در قیمت کالا اثری ندارند.
ب) فروش یا قیمت کالا تابع شرایط یا ملاحظاتی باشد که نتوان ارزش کالای وارده را تعیین کرد.
پ) بخشی از وجوه حاصله از فروش مجدد یا واگذاری یا استفاده بعدی به وسیله ،خریدار به طور مستقیم یا غیر مستقیم عاید فروشنده شود، مگر آنکه طبق بند (ث) تبصره (۱) ماده (۱۴) ،قانون تعدیل لازم انجام شود.
ت )خریدار و فروشنده با یکدیگر به مفهوم بند (چ) ماده (۱۰) مرتبط باشند.
تبصره ۱
اگر گمرک بر مبنای اطلاعات ارایه شده توسط وارد کننده یا به هر طریق دیگر دلایلی در مورد تأثیر ارتباط خریدار و فروشنده بر قیمت در دست دارد باید دلایل خود را با رعایت ماده (۲۳) به اطلاع وارد کننده رسانیده و یک فرصت سی روزه برای پاسخگویی به او بدهد چنانچه وارد کننده ثابت کندکه ارزش اظهاری او به یکی از روشهای زیر نزدیک بوده و همزمان نیز ،است قابل پذیرش خواهد بود.
ا -قیمت فروش کالای مثل یا مشابه برای صدور به قلمرو گمرکی به خریداران غیر مرتبط
۲- ارزش گمرکی کالای مثل یا مشابهی که بر طبق مقررات ماده (۱۵) (تفریقی) قبلاً تعیین شده باشد.
۳-ارزش گمرکی کالای مثل یا مشابهی که بر طبق مقررات ماده (۱۶) (محاسباتی قبلاً تعیین شده باشد.
تبصره۲
ارزشهای مندرج در تبصره (۱) باید بنا به درخواست وارد کننده و صرفاً به منظور مقایسه استفاده شود و در خصوص کاربرد و مقایسه ارزشهای یاد شده یا) ارزش کالاهای مورد اختلاف باید به تفاوتهای مربوط به سطوح تجاری و مقداری عناصر مذکور در ماده (۱۴) قانون و هزینههای تقبل شده فروشنده در فروشهایی که فروشنده و خریدار با یکدیگر مرتبط نیستند و هزینههای تقبل نشده توسط فروشنده در فروشهایی که فروشنده و خریدار با یکدیگر ،مرتبطند توجه لازم به عمل آید.
ماده۱۹
گمرک میتواند در بررسی ارزش معاملاتی کالاهایی که دایماً تغییر قیمت مییابد (بورسی از منابع معتبر بین المللی منابع) (اطلاعاتی و بازارهای بین المللی استفاده و بر مبنای آن ارزش گمرکی را تعیین نماید.
ماده ۲۰
وارد کنندگان در صورت درخواست کتبی میتوانند توسط گمرک در جریان چگونگی تعیین ارزش کالاهای وارداتی خود قرار گیرند.
ماده ۲۱
گمرک ایران مجاز است در بررسی ارزش گمرکی به صورت (مکمل از خدمات شرکتهای بازرسی و فنی بین المللی ذی صلاح و طرف قرارداد با پرداخت هزینه کارشناسی و بازرسی
استفاده نماید.
